Ile postanowień noworocznych podjąłeś w swoim życiu? Jak wiele celów udało Ci się osiągnąć? Szacuje się, że zaledwie niecałe 10 proc. naszych zamierzeń zostaje faktycznie zrealizowanych.
Może warto więc spróbować ugruntowanych naukowo metod behawioralnych?
Istnieją dwa główne nurty nauki o mózgu i naszym zachowaniu, które mają wpływ na postanowienia noworoczne: nauka o sile nawyków i nauka o własnych historiach (self-stories).
Zacznijmy od nawyków.
Jeśli twoje postanowienia dotyczą zdrowszego odżywiania, ćwiczeń fizycznych, ograniczenia spożywania alkoholu, rzucenia palenia, spędzania mniej czasu w sieci lub innych powtarzających się zachowań, wtedy mówimy o potrzebie zmiany istniejących nawyków lub powstania nowych. Nawyki są automatycznymi, “uwarunkowanymi” czynnościami. Wstajesz rano i zatrzymujesz się w Starbucksie na ciastko i latte. Wracasz do domu po pracy i kładziesz się przed telewizorem. Wbrew popularnej opinii, nie jest trudno zmienić nawyki, o ile zrobisz to w odpowiedni sposób.
Musisz więc stworzyć nowy lub zmienić istniejący. W obu przypadkach metoda jest ta sama. Stworzyłeś już przecież dosłownie setki nawyków i nawet nie pamiętasz, od czego się zaczęły, dlatego też tworzenie nowych nie może być takie trudne. Musisz wykonać te trzy kroki :
1. Wybierz małą zmianę. “Jedz zdrowiej” nie jest małe. Jest to ważny powód, dla którego postanowienia noworoczne nie działają. Na przykład zamień to na “wypij każdego dnia smoothie z jarmużem”. Takie działania są stosunkowo niewielkie i łatwe do zaadaptowania.
2. Dodaj nowy element do istniejącego już nawyku. Pomyśl o nawyku, który już masz i który jest dobrze ugruntowany, na przykład, “wejdź do kuchni rano” może być teraz bodźcem dla nowego nawyku “przygotuj smoothie z jarmużu”.
3. Spraw, aby nowa czynność była łatwa. Musisz powtórzyć dane zachowanie od 3 do 7 razy, zanim stanie się nowym nawykiem. Włóż więc wieczorem jarmuż do blendera i przygotuj wszystkie składniki smoothie w jednym miejscu w lodówce. Rano będzie Ci prościej dopełnić nowego zwyczaju!
Jeśli uwzględnisz te trzy kroki, Twój nowy nawyk zostanie utrwalony!
Teraz zajmijmy się naszymi „self stories”.
Jedną z ciekawszych technik do pracy z naszymi historiami jest tzw. “edycja fabuły”. Koncepcja opiera się na założeniu, że wszyscy mamy osobistą narrację, która kształtuje nasze postrzeganie świata, ale i nas samych. Czasami nasz wewnętrzny głos nie jest dla nas pomocą. Pisząc, a następnie edytując nasze własne historie, możemy zmienić nasze postrzeganie siebie i zidentyfikować przeszkody stojące na drodze do lepszego funkcjonowania.
Łatwo się mówi, ale jak to zrobić? Wybierz jeden cel, a następnie zastanów się dlaczego nie udaje się go osiągnąć. Napisz swoją historie, przeanalizuj i spróbuj edytować narracje, aby wymyślić nową historie opartą na obiektywnej i uczciwej ocenie sytuacji.
Kobieta o imieniu Lena początkowo napisała w swojej “starej historii”, że chciała poprawić swoją kondycję, ale jako główny żywiciel rodziny musiała pracować wiele godzin, przez co już i tak czuła się winna z powodu czasu spędzanego poza domem. Pod wpływem obiektywnej analizy, w końcu napisała nową historię, opartą na tych samych faktach, ale z bardziej szczerą oceną, dlaczego nie ćwiczy. “Prawda jest taka – nie lubię ćwiczyć i nie cenię sobie zdrowego trybu życia. Używam pracy i dzieci, aby usprawiedliwić mój brak aktywności fizycznej”.
Dzięki temu Lena odkryła obiektywne powody nieosiągania postawionego sobie celu i przestała zadręczać się, że znowu jej się nie udało. Zobaczyła, że nadając inne znaczenie aktywności fizycznej („będę miała więcej energii do zabawy z dziećmi”) i przesuwając priorytety, będzie w stanie znaleźć czas na ćwiczenia.
Może brzmi to prosto, ale dzięki pisaniu stajemy się bardziej obiektywni, a wtedy jesteśmy bardziej skłonni do zmiany sposobu myślenia, a tym samym naszego zachowania. Kiedy dojdziecie do konfrontacji prawdy z tym, co dla was ważne, stworzy to największą szansę na zmiany.
Spróbuj. Co masz do stracenia? W tym roku wykorzystaj naukę, aby tworzyć i trzymać się postanowień noworocznych. Najlepszego w Nowym Roku!
