Współczesne placówki kultury są miejscami, gdzie doświadczanie sztuki wzbija się na wyższy poziom. Już nie tylko oglądamy muzealne wystawy i podziwiamy eksponaty, ale także uczestniczymy w warsztatach, odwiedzamy muzealne sklepy i spędzamy dnie na pracy w muzealnych kawiarniach. A wszystko po to, by zainspirować się w otoczeniu wytworów kultury, by doświadczyć jej jeszcze bardziej. Takie doświadczenie proponuje Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie MOCAK.
W architekturze XX wieku muzeum, oprócz funkcji przekazywania wiedzy o sztuce, miało być miejscem, które dostarcza przyjemności płynącej z obcowania z nią. Architekci wykorzystali tę sytuację, projektując muzea, które same w sobie reprezentacyjne, stawały się również dziełami sztuki. Muzea służą teraz dodatkowo jako miejsca spotkań kulturalno-społecznych, zasoby i środki edukacyjne oraz jako miejsce marketingu – mogą zawierać sklepy, restauracje lub kawiarnie, często również sale kinowe, sceny teatralne, obiekty multimedialne i inne miejsca zgromadzeń.
Kawiarnia z widokiem na sztukę
Koncept takiego ośrodka kultury współczesnej realizuje MOCAK, który od ponad 10 lat poprzez swoje wystawy nie tylko komentuje zjawiska polityczne, społeczne i obyczajowe, ale również wychodzi naprzeciw oczekiwaniom różnych grup odbiorców.
- W kawiarni MOCAK-u napić się można kawy, zjeść pizzę lub kanapkę, popracować lub zrobić sobie przerwę podczas zwiedzania wystaw. Latem otwarty jest ogródek przy kawiarni, gdzie można odpocząć na leżakach. Wszystko po to, by sprawić, że doświadczanie sztuki i doświadczanie Muzeum jako jej „domu” stało się jeszcze pełniejsze – mówi Kamila Biedrońska, specjalistka ds. PR i Promocji MOCAK-u.
MOCAK Café idealnie sprawdza się też w czasach pracy zdalnej i digital nomadyzmu. Nie każdy wie, że w przestrzeni MOCAK-u istnieje kawiarnia, w której można swobodnie i wygodnie spędzić kilka godzin, pracując przed komputerem. Położenie Muzeum z dala od turystycznego zgiełku, niedaleko centrum, a także industrialny charakter jego przestrzeni wpływa stymulująco dla pracy kreatywnej. Dobre oświetlenie, jasne meble i twórcza atmosfera to niebywałe zalety tego typu miejsc.
- Dodatkowo, jeśli zakupimy bilet na którąś z wystaw MOCAK-u, otrzymamy zniżkę do muzealnej kawiarni. Muzeum wychodzi naprzeciw potrzebom odbiorców, ponieważ chcemy, by jego doświadczanie odbywało się na kilku poziomach, nie tylko tym artystycznym. Dzięki temu zatrzymujemy odbiorcę na dłużej, co daje mu pole do refleksji i być może do wymiany myśli, na przykład z innym odwiedzającym. Tutaj Muzeum pełni również funkcję integrującą, co najlepiej widać na przykładzie naszego Klubu Czytelniczego.
Dołącz do spotkań klubu książek nie tylko o sztuce
Muzeum jako współczesna placówka kultury przyciąga ludzi podobnych sobie. Od 2019 spotkania Klubu Czytelniczego Sztuka Opowieści odbywają się najczęściej raz w miesiącu, a od czasów pandemii przeniosły się do sieci. Są to inspirujące spotkania, które tematycznie nawiązują do aktualnych wystaw MOCAK-u lub stanowią kontekst do ważnych dla Muzeum i społeczeństwa tematów. Celem jest swobodna, niehierarchiczna rozmowa o współczesnej sztuce i rozwijanie społeczności czytelników. Spotkania są kameralne, ale dołączyć może każdy, wystarczy przeczytać omawianą w danym miesiącu książkę.
- MOCAK dba nie tylko o swoich dorosłych odbiorców. Mamy również specjalną sekcję dla dzieci młodszych i tych większych. Przykładowo, na warsztatach „Aktywne czytanie” wspólną lekturę uzupełniają zabawy angażujące różne zmysły początkujących czytelników. Proces czytania jest przeplatany krótkimi działaniami plastycznymi, ruchowymi i sensorycznymi, które pomagają uczestnikom zanurzyć się w opowieści. Dzięki zajęciom mają oni okazję nie tylko zapoznać się z pięknie ilustrowanymi historiami, ale także dostrzec w książce możliwość przygody.
Kameralne księgarnie na krakowskim Zabłociu oraz na Rynku Głównym
MOCAK Bookstore to księgarnia artystyczna oferująca publikacje z zakresu filozofii, krytyki sztuki, fotografii, designu, mody, filmu, muzyki i architektury. Słynie z rozbudowanych sekcji komiksu oraz publikacji dla dzieci. W ofercie znajduje się kilkadziesiąt tytułów prasowych. Prowadzona jest także sprzedaż reprodukcji dzieł z Kolekcji MOCAK-u oraz przedmiotów tworzonych przez artystów.
Z kolei na parterze Pałacu Potockich, zabytkowej kamienicy przy Rynku Głównym 20 w Krakowie mieści się MOCAK-bookstore-BUNKIER. To księgarnia-siostra MOCAK Bookstore, która otwarta została 1 lutego 2021 roku.
- Głównym zadaniem, jakie stawia sobie Zespół Księgarni, jest stworzenie oferty pozwalającej na poszerzenie przez Gości Muzeum wiedzy na tematy, które poruszane są przez Artystów prezentowanych na wystawach. Na kilka miesięcy przed otwarciem nowej wystawy robimy dokładne rozeznanie w danej tematyce, a najciekawsze książki lądują na naszych półkach. Bardzo zależy nam na tym, aby wizyta w księgarni była integralną częścią doświadczenia, jakim jest odwiedzenie MOCAK-u. – mówi Kamila Kowerska, kierownik Księgarni i dystrybucji wydawnictw
Część zwiedzających Muzeum może zatrzymać się w księgarniach, gdzie nawet najbardziej wymagający czytelnik znajdzie coś dla siebie. Obok najnowszych pozycji wydawniczych na rynku, natknąć się można na książki obejmujące szeroki zakres tematyczny. Część oferty księgarni stanowią katalogi dotyczące bieżących wystaw Muzeum. Są to między innymi publikacje komentujące aktualne wydarzenia polityczne i społeczne, a także katalogi do wystaw indywidualnych, dotyczących konkretnych artystów i wielości ich artystycznych ról.
- Podstawę oferty MOCAK Bookstore stanowią publikacje własne Muzeum oraz książki o sztuce współczesnej, to wokół tematów poruszanych na wystawach staramy się budować nasz księgozbiór. Oprócz tego, mamy bogato zaopatrzone sekcje książek min. o architekturze, modzie, filmie, teatrze, muzyce. Dużą wagę przykładamy do wyselekcjonowania najciekawszych pozycji dla dzieci, literatura skierowana do najmłodszych to jeden z najobszerniejszych działów księgarni. Mamy również ogromny wybór komiksów oraz prasy, bogaty dział literatury pięknej, reportaże, poezję. Jesteśmy na bieżąco z nowościami i wydawniczymi hitami na rynku książki. – dodaje Kamila Kowerska.
Merytoryka i estetyka, czyli pozycje wydawnicze Muzeum
Ważnymi tematami poruszanymi na w cyklach tematycznych wystaw są m.in.: artyści związani z Krakowem, cykl Cywilizacja w sztuce oraz II wojna światowa. Temat zagłady i pamięci odgrywa istotną rolę w publikowanych przez Muzeum książkach, a wiąże się to z historyczną lokalizacją w dawnych halach krakowskiej fabryki Oscara Schindlera. Wiele z publikacji dotyczy historii i filozofii zagłady, niektóre z nich wydawane są w Polsce po raz pierwszy.
W cyklu wydawniczym jedną z ostatnich pozycji jest książka Fabryka Schindlera oraz historia przed i po autorstwa Marii Anny Potockiej dostępna w trzech wersjach językowych (polski, angielski, niemiecki). Drugą interesującą pozycją, do której warto zajrzeć, jest Filozofia a Zagłada. To antologia 14 klasycznych esejów filozoficznych, w większości niepublikowanych wcześniej po polsku. Wśród autorów znajdują się między innymi Theodor W. Adorno, Jacques Derrida, czy Leszek Kołakowski. Publikacja poświęcona jest aspektom ontologicznym, poznawczym i etycznym Zagłady. Porusza zagadnienia sposobów rozumienia i przedstawienia tego ludobójstwa oraz jego wyjątkowości, a także winy i odpowiedzialności sprawców. Nowością, którą znajdziemy na półce w księgarni MOCAK-u jest też Ostatni szwajcarscy ocalali z Holokaustu, która zawiera 14 świadectw osób ocalałych z zagłady podczas drugiej wojny światowej i po wojnie mieszkających w Szwajcarii. Byli to ocaleńcy i obywatele państw Rzeszy Niemieckiej i innych krajów europejskich.
Cywilizacja w sztuce to cykl, w którym Muzeum łączy sztukę z najważniejszymi terminami cywilizacyjnymi. Obecnie nowością wydawniczą jest obszerna publikacja Polityka w sztuce.
Z kolei oddanie głosu krakowskim artystom wpływa na wzrost świadomości znaczenia Krakowa dla polskiej kultury. W cyklu Artyści z Krakowa Muzeum odnosi się do artystycznej legendy miasta. Kraków to miejsce sławne z inicjowania sztuki – tu otwarto pierwszą akademię sztuk pięknych (1818), pierwsze muzeum narodowe (1879) oraz pierwszy instytut historii sztuki w Polsce (1882). Miasto zawsze kojarzono z kulturą i do dzisiaj jest to główny przemysł Krakowa.
MOCAK uzupełnia również braki w polskiej literaturze dotyczącej twórczości wizualnej. Równocześnie propaguje polską sztukę i polską politykę kulturalną za granicą. Obszerne monografie zostały poświęcone takim artystom jak Krzysztof M. Bednarski, Leon Chwistek, Władysław Hasior, Krzysztof Niemczyk, Julian Opie, Joachim Ringelnatz, Daniel Spoerri, Jonasz Stern, Friedrich Vordemberge-Gildewart, czy Marian Eile.
Ponadto, wśród publikacji znajduje się również wiele pozycji z zakresu teorii sztuki i estetyki. Muzeum wydało także dwa komiksy Michela Kichki, znanego żydowskiego rysownika pochodzącego z Belgii: Falafel na ostro oraz Drugie pokolenie. Czego nie powiedziałem mojemu ojcu.
Kolejnym projektem wydawniczym jest „MOCAK Forum”. Pismo ma charakter interdyscyplinarny – zarówno na poziomie teorii sztuki, jak i praktyki artystycznej. Każde wydanie jest poświęcone jednemu tematowi, który oscyluje wokół wystaw pokazywanych w Muzeum, prezentując ekspozycje na tle szeroko rozumianego życia kulturalno-społecznego. Pismo zawiera wywiady z czołowymi postaciami ze świata kultury, artykuły, felietony oraz esej wizualny wykonany przez artystę.
Część tekstów periodyku pisana jest przez pracowników Muzeum. Pismo zawiera wywiady z czołowymi postaciami ze świata kultury, artykuły, felietony oraz esej wizualny wykonany przez artystę. Ostatni, siedemnasty, numer czasopisma poświęcony jest archiwom. Redaktorką wydania jest Marika Kuźmicz.
Cykli wydawniczych jest sporo, więc i tyle czasu można spędzić na oglądaniu dostępnych publikacji:
Odbiorcy naszej księgarni to nie masowi klienci sieciówek. Interesują ich wartościowe książki i piękne wydania, zwracają oni uwagę zarówno na merytoryczny, jak i estetyczny aspekt naszych publikacji. Odbiorcy kameralnych księgarń wiedzą czego szukają, a jednocześnie potrafią spędzić więcej czasu na zagłębianiu się w interesujące ich tematy. Dlatego też staramy się budować zaufanie i relacje między klientami a księgarzami – mówi Kamila Biedrońska.
Można zauważyć to nawet w mediach społecznościowych Muzeum. Poprzez komunikację online, pracownicy księgarni informują o wartościowych publikacjach, które znajdziemy w MOCAK Bookstore. Książki można nabyć też w sieci.
- Oferta księgarni jest stworzona w taki sposób, aby każdy, kto przekroczy jej progi, znalazł coś dla siebie. Nasz doświadczony zespół księgarzy sprosta książkowym potrzebom każdego klienta, zapraszamy serdecznie. – mówi Kamila Kowerska.
Wśród najnowszych publikacji MOCAK-u znajdziemy Politykę w sztuce oraz Ostatnich szwajcarskich ocalałych z Holokaustu.
W poszukiwaniu miejsca do pracy online, podczas spaceru po krakowskim Podgórzu czy wyboru kawiarni na spotkanie z przyjaciółmi, zajrzyj na Zabłocie i zainspiruj się w MOCAK-u!
W tym momencie MOCAK zaprasza na wystawy:
- Polityka w sztuce,
- Franciszek Orłowski Ta krew jest dla ciebie,
- Ostatni szwajcarscy ocalali z Holokaustu,
- W dziesiątą rocznicę śmierci Wisławy Szymborskiej.
Ponadto, MOCAK znajdziecie w sieci:
- www.mocak.pl
- www.instagram.com/mocak_krakow/
- www.facebook.com/mocakkrakow
- www.youtube.com/user/MOCAKkrakow
- www.twitter.com/MOCAK_Krakow
Księgarnie MOCAK-u odwiedzicie stacjonarnie (MOCAK Bookstore na Lipowej 4, MOCAK-bookstore-BUNKIER na Rynku Głównym 20) oraz internetowo: https://www.mocak.pl/bookstore
