Polak, który swoją determinacją w dążeniu do wolności i pokojowego rozwiązywania konfliktów zasłynął na całym świecie. Mieszkaniec Gdańska, który w latach 80-tych stał się nie tylko bohaterem opozycji demokratycznej i przywódcą Solidarności. Lech Wałęsa to również laureat Pokojowej Nagrody Nobla, prezydent III Rzeczypospolitej, Honorowy Obywatel Miasta Gdańska, a przy tym bohater wielu książek, filmów i nie tylko. Dzięki niemu, o Gdańsku słyszał cały świat. Jak dzisiaj miasto czci owego bohatera?
Przypomnijmy, że 5 października 1983 roku Komitet Noblowski ogłosił decyzję o przyznaniu Lechowi Wałęsie Pokojowej Nagrody, a swój wybór uzasadnił, jak poniżej:
„Działania Lecha Wałęsy charakteryzowały się determinacją w dążeniu do rozwiązania problemów jego kraju poprzez negocjacje i współpracę, bez uciekania się do przemocy. Lech Wałęsa próbował zapoczątkować dialog między organizacją, którą reprezentuje – Solidarnością – a władzami. Komitet uznaje Wałęsę za wyraziciela tęsknoty za wolnością i pokojem, która – mimo nierównych warunków – istnieje niepokonana we wszystkich narodach świata. W czasach, w których odprężenie i pokojowe rozwiązywanie konfliktów są bardziej potrzebne niż kiedykolwiek wcześniej, wysiłek Wałęsy jest zarówno natchnieniem, jak i przykładem”.
| fot. G. Mehring / gdansk.pl
Honorowi Obywatele Miasta Gdańska
Gdańsk również działalność Lecha Wałęsy docenił wyjątkowo, bo 24 kwietnia 1997 roku Rada Miasta za wkład w budowę demokracji w Polsce nadała Lechowi Wałęsie tytuł Honorowego Obywatela Miasta. Akt nominacji wręczono wówczas w czasie uroczystej sesji Rady w Dworze Artusa 30 czerwca tego samego roku.
Co ważne, tytuł Honorowej Obywatelki Miasta Gdańska otrzymała również żona prezydenta, Danuta Wałęsa 25 sierpnia 2022 r. Uroczystość wręczenia dyplomu potwierdzającego to najwyższe wyróżnienie w mieście odbyła się również w Dworze Artusa w lutym bieżącego roku.
Szlakiem wolności
Miasto Gdańsk trzyma postać Lecha Wałęsy od lat w pamięci i dlatego jubileusze przyznania m.in. wspomnianej Nagrody Nobla świętuje wyjątkowo. Dla przykładu, po 25 latach od tego wydarzenia opublikowane zostało specjalne wydanie książki z cyklu swoistych przewodników po mieście opartych na doświadczeniach znanych gdańszczan. „Gdańsk według Lecha Wałęsy” to nie tylko zbiórturystycznych atrakcji, lecz przede wszystkim miejsce, które wezwało do odpowiedzi na podstawowe pytania, jakie postawiła historia.
Książka okazała się inspiracją do stworzenia specjalnego Szlaku Wolności i Lecha Wałęsy. Pierwsza tablica pamiątkowa odsłonięta została na 35. rocznicę przyznania Nagrody Nobla oraz tym samym na 75. urodziny byłego prezydenta. Szlak ten to docelowo dziesięć miejsc na mapie Gdańska, których historia jest bezpośrednio związana z historią ruchu NSZZ „Solidarność”.
Punkty na szlaku znajdują się m.in. : przy ulicy Grunwaldzkiej 103 – miejsce dawnej siedziby Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność”; na Hali Olivia, gdzie jesienią 1981 r. odbywał się I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ „Solidarność”; na ścianie budynku plebanii Bazyliki Św. Brygidy przy ul. Profesorskiej 17 oraz przy ulicy Pilotów 17.
40 lat minęło…
W tym roku, od przyznania wspomnianej Pokojowej Nagrody Nobla mija już 40 lat, dlatego też wyjątkowego uczczenia okrągłej rocznicy nie mogło zabraknąć. Tym bardziej, że to również okazja do świętowania 80. urodzin byłego prezydenta. Z tej okazji prezydent Gdańska Aleksandra Dulkiewicz, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarność Basil Kerski oraz prezes Fundacji „Instytut Lecha Wałęsy” Bogdan Wałęsa zaprosili na szczególne uroczystości, które trwały w dniach 29 i 30 września. W pierwszym dniu jubileuszowym podziwiać można było m.in. wystawę fotograficzną – „Wałęsa. Jeden z dziesięciu milionów” z udziałem Lecha Wałęsy, Aleksandry Dulkiewicz i Tomasza Grodzkiego. Drugi dzień uroczystości to wydarzenia na terenie Europejskiego Centrum Solidarności. Odbyła się tam m.in. debata o prawie człowieka do pokoju i bezpiecznej przyszłości z udziałem Lecha Wałęsy, młodych aktywistek, aktywistów i nie tylko. Tego samego dnia trwała również promocja specjalnego wydania książki pt. „Wałęsa 80” oraz pokaz filmu pt. „Wałęsa. Człowiek z nadziei”, po którym odbyło się spotkanie m. in. z Robertem Więckiewiczem, Michałem Kwiecińskim i Dorotą Wellman.
Nowe kompozycje carillonowe na 80. urodziny
Co ciekawe, Gdańsk jest jedynym miejscem w Polsce, w którym znajdują się carillony koncertowe, czyli instrumenty złożone z co najmniej 23 dzwonów wieżowych, których można posłuchać na specjalne okazje.
Dźwięki naszych carillonów od niemal 500 lat towarzyszą mieszkankom i mieszkańcom w najważniejszych momentach życia miasta. To one, jako jedyne takie w Polsce czynią Gdańsk jeszcze bardziej wyjątkowym. Pielęgnując to dziedzictwo, wraz z Muzeum Gdańska od 2019 roku angażujemy wybitnych polskich kompozytorów, którzy komponują dla miasta utwory na ten instrument. Dzieła powstały już m.in. z okazji wpisu carillonowej muzyki w Gdańsku na Krajową Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, z okazji 40-lecia Porozumień Sierpniowych czy 80.rocznicy wybuchu II Wojny Światowej. W tym roku do tej listy dołączają kolejne dwie kompozycje – powiedziała Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska.
Jedną z nowych kompozycji na carillon Ratusza Głównego Miasta w tym roku jest utwór „Memento” autorstwa Krzysztofa Meyer’a, który zadedykowany został Lechowi Wałęsie z okazji jego 80. Urodzin. Utworu można było wysłuchać w pierwszym dniu jubileuszowym 29 września na przedprożu Dworu Artusa.
Epoka Wałęsy
Podkreślmy, że jubileusze uhonorowania Lecha Wałęsy Pokojową Nagrodą Nobla przypominają nam o ważnych wydarzeniach nie tylko w historii współczesnej Polski, ale też całej Europy.
Żyjemy jeszcze w epoce Lecha Wałęsy, człowieka niezwykle odważnego. Ryzykował swoim życiem, aby przeciwstawić się imperium zbudowanym na zbrodniach, kłamstwie i kradzieży. Walczył bez broni o demokratyczną Polskę, wspólną Europę i pokój na świecie. Historia jego życia to opowieść o sile wolnego człowieka i poświęceniu dla dobra innych. Epoka Wałęsy była czasem solidarności, pojednania i porozumienia. Nadchodzi nowa epoka. Oby narodziła nowych Wałęsów – stwierdził Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności.
W tym roku również Senat postanowił upamiętnić 40. rocznicę tego wydarzenia i przyjął z tej okazji specjalną uchwałę. Wspomniano w niej, że pokojowa rewolucja, która zapoczątkowana została w Polsce między innymi przez Lecha Wałęsę – zainspirowała wielu do zmian politycznych i gospodarczych w całej Europie Środkowo-Wschodniej. Działania te ostatecznie doprowadziły do upadku komunizmu w roku 1989. Przyznanie owej Nagrody Nobla podniosło też na duchu szerokie rzesze działaczy i dodało sił ukrywającym się ludziom podziemia. Między innymi z tych względów – jak podkreślił także Senat – wdzięczność i pamięć o zasługach Lecha Wałęsy wyrażana jest do dziś.
Selfie z prezydentem
Warto dodać, że obchody wspomnianych jubileuszy pod koniec września to nie wszystko, bo przez cały miesiąc dostępna jest jeszcze jedna opcja. W ramach obchodów każdy może zrobić sobie selfie z prezydentem Lechem Wałęsą. O tym, jak tego dokonać dowiedzie się na stronie www.gdansk.pl
