Niektórzy nazywali go geniuszem, inni pseudonaukowcem. Franz Joseph Gall, twórca frenologii był co najmniej postacią kontrowersyjną (głównie ze względu na stosowane metody badawcze).
Frenologia powstała na przełomie XVIII i XIX wieku i była nauką o mózgu. Gall zauważył pewne tendencje w zachowaniach ludzkich, które postanowił ze sobą zestawić. Czasami, zamiast do człowieka, porównywał je do zwierzęcia. Tym sposobem wyciągnął dalekosiężne wnioski. Przykładowo, sądził, że spryt i zdolność do kontroli impulsów ulokowana jest w płatach czołowych (tutaj zastosował anatomię porównawczą). Jednak stwierdził również, że wielkość oczodołów wpływa na konkretne zachowania ludzkie. Wniosek wysunął po obserwacji swojego przyjaciela, który miał niezwykle duże oczy.
Tym sposobem, F. J. Gall stworzył mapę mózgu, na podstawie której przypisywał określone cechy psychiczne oraz poznawcze poszczególnym częściom kory mózgowej. Opisał 27 cech powiązanych z odpowiednimi obszarami organu. Wśród nich znalazły się m.in. religijność, skłonność do kradzieży, miłość czy uzdolnienia matematyczne lub muzyczne.
Główną metodą badawczą, stosowaną przez psychologa była obserwacja. Często odwiedzał szpitale psychiatryczne, próbując dowiedzieć się, jaki kształt mają czaszki pacjentów. Szukał wystających elementów głowy, którym mógłby przypisać daną zdolność i często dotykał głowy różnych osób, aby znaleźć kolejne właściwości.
Przez swoją karierę naukową nie udało mu się „przebadać” tysiące osób, być może wtedy utwierdziłby się w przekonaniu, że jego metody są błędne. Jednak, wiele osób mu zaufało. Niektórzy nawet prosili, aby po śmierci ich zwłoki zostały przekazane Gallowi do celów badawczych.
Wracając do historii badania mózgu, de facto rozpoczęła się ona III w. p.n.e., kiedy to Herofilos z Chalcedonu jako pierwszy opisał anatomię mózgu. Odkrył nerwy i opisał je jako czuciowe i ruchowe, dodatkowo opisał nerwy czaszkowe. Jednakże później przez wiele lat nikt tak dokładnie nie zajmować się najważniejszym z narządów ludzkich. Średniowieczni badacze skupiali się na dociekaniach o charakterze metafizycznym lub spekulatywnym oraz na samej psychice.
Franz Joseph Gall był swojego rodzaju prekursorem dalszych badań. Dzięki niej, wzrosło zainteresowanie kraniologią. W XIX i XX wieku zainspirowani przypisywaniem konkretnych cech lub ułomności konkretnym obszarom mózgu doprowadzono do badania lezji i wyszczególnienia ośrodków Broca i Wernickiego.
